Czym właściwie jest prawo medyczne?

Prawnicy z kancelarii prawniczej BE LAW. Radca Prawny Bydgoszcz podkreślają, że wbrew pozorom prawo medyczne nie jest jednolitą dziedziną z własnym kodeksem czy uporządkowanym systemem aktów prawnych. To raczej zbiór przepisów wywodzących się z różnych gałęzi prawa, które łączy wspólny mianownik, jakim jest ochrona zdrowia. Znajdziemy w nim zarówno regulacje dotyczące odpowiedzialności cywilnej za błędy medyczne, jak i przepisy karne penalizujące niektóre zachowania lekarzy czy personelu medycznego.

W zakres prawa medycznego wchodzą też regulacje administracyjne, takie jak zasady funkcjonowania podmiotów leczniczych czy nadzoru nad świadczeniami zdrowotnymi. W praktyce więc prawo medyczne nie tworzy nowej gałęzi, lecz stanowi zespół norm wyodrębnionych ze względu na wspólny przedmiot (świadczenie usług zdrowotnych).

Rozproszone źródła prawa medycznego

Ze względu na szeroki zakres regulacji nie istnieje jeden akt prawny, który zbiorczo regulowałby całe prawo medyczne. Normy dotyczące ochrony zdrowia znajdują się zarówno w Konstytucji RP, jak i w aktach prawa unijnego, takich jak ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO).

Do najważniejszych ustaw krajowych zalicza się:

ustawę o działalności leczniczej,
ustawę o zawodach lekarza i lekarza dentysty,
ustawę o podstawowej opiece zdrowotnej,
ustawę o prawach pacjenta,
ustawę o Rzeczniku Praw Pacjenta.

Znaczenie mają także przepisy kodeksu cywilnego, zwłaszcza te dotyczące odpowiedzialności za szkodę oraz kodeksu karnego, regulujące odpowiedzialność lekarzy w przypadku nieumyślnego spowodowania śmierci lub narażenia życia pacjenta. Takie rozproszenie przepisów sprawia, że ich stosowanie wymaga znajomości prawa, ale i praktyki funkcjonowania ochrony zdrowia.

Podział na prawo publiczne i prywatne

Dla lepszego porządkowania tej złożonej materii prawo medyczne dzieli się często na dwa główne obszary.

Pierwszym z nich jest prawo medyczne publiczne, które obejmuje regulacje dotyczące zasad wykonywania zawodów medycznych, rejestracji podmiotów leczniczych, nadzoru nad świadczeniodawcami czy zasad finansowania usług zdrowotnych ze środków publicznych.

Drugim obszarem jest prawo medyczne prywatne, w którym mieszczą się relacje między pacjentem a lekarzem. W tym prawa pacjenta, obowiązki personelu medycznego, a także odpowiedzialność cywilna i karna za działania lub zaniechania związane z leczeniem.

W praktyce granice między tymi obszarami bywają płynne, a to komplikuje prowadzenie spraw z zakresu prawa medycznego.

Specjalista w dziedzinie prawa medycznego – kto nim właściwie jest?

W polskim systemie edukacyjnym nie ma formalnej możliwości zdobycia tytułu magistra prawa medycznego. Prawnicy kończą studia prawnicze i ewentualnie uzupełniają swoją wiedzę w ramach studiów podyplomowych z zakresu prawa medycznego, farmaceutycznego czy zdrowia publicznego. W praktyce jednak to nie dyplomy, lecz doświadczenie i rzeczywista znajomość realiów systemu ochrony zdrowia stanowią o kompetencjach prawnika w tej dziedzinie.

Prowadzenie spraw o błędy medyczne, obsługa prawna szpitali, reprezentacja lekarzy przed sądami wymaga innych umiejętności i innego podejścia. Dlatego nie każdy prawnik posługujący się określeniem „prawo medyczne” ma odpowiednie przygotowanie do prowadzenia każdej sprawy z tego zakresu.

Jak wybrać odpowiedniego prawnika?

Poszukiwanie specjalisty z zakresu prawa medycznego warto rozpocząć od weryfikacji jego doświadczenia w konkretnej kategorii spraw. Innej wiedzy wymaga bowiem reprezentowanie lekarza oskarżonego o narażenie pacjenta na niebezpieczeństwo, a innej dochodzenie odszkodowania za błąd medyczny czy prowadzenie stałej obsługi podmiotu leczniczego.

Wybór odpowiedniego pełnomocnika powinien być poprzedzony analizą jego wcześniejszych spraw, zakresu publikacji, a także tego, czy współpracuje z ekspertami z innych dziedzin np. medycyny, czy ekonomii zdrowia.

Coraz więcej kancelarii tworzy zespoły interdyscyplinarne, które pozwalają kompleksowo obsługiwać sprawy z pogranicza prawa i medycyny. To podejście staje się standardem w przypadku bardziej skomplikowanych spraw.

Prawo medyczne, mimo że nie tworzy jednej spójnej gałęzi, wymaga od prawników wysokiego poziomu specjalizacji i praktycznej znajomości systemu ochrony zdrowia. Rozproszenie przepisów i różnorodność spraw sprawiają, że wybór odpowiedniego pełnomocnika powinien być oparty na rzeczywistym doświadczeniu w danym typie sprawy. Tylko takie podejście gwarantuje skuteczną ochronę interesów pacjenta, lekarza lub placówki medycznej.

Jeśli są Państwo lekarzem lub reprezentują Państwo placówkę medyczną i stoją przed problemem prawnym związanym z leczeniem, odpowiedzialnością zawodową lub organizacją świadczeń zdrowotnych, zapraszamy do skorzystania z pomocy prawnika doświadczonego w prawie medycznym. Porada udzielona na wczesnym etapie może uchronić przed kosztownym postępowaniem, błędną decyzją lub niepotrzebnym ryzykiem.

BE LAW. Radca Prawny Bydgoszcz

Dane kontaktowe:

Telefon: +48 52 3708005

E-mail: biuro@belaw.pl

Strona: www.belaw.pl

Adres kancelarii:

ul. Jagiellońska 69/1

85-027 Bydgoszcz

Godziny otwarcia:

Poniedziałek: 09:00 – 17:00

Wtorek: 09:00 – 17:00

Środa: 09:00 – 17:00

Czwartek: 09:00 – 17:00

Piątek: 09:00 – 17:00

Tomasz Nastaj (1)

Lublin: Wyszedł z domu i nie wrócił