W drugiej połowie listopada potwierdzono kolejne, dwudzieste ognisko wścieklizny w województwie lubelskim. Ogniska choroby występowały w powiatach zamojskim, hrubieszowskim oraz krasnostawskim. Zarażonymi zwierzętami były najczęściej lisy, które w Polsce są rezerwuarem wścieklizny. Chorobę potwierdzono również u jenotów oraz kota, który ugryzł właściciela oraz u psa.

Wścieklizna jest jedną z najdłużej znanych i najgroźniejszych chorób odzwierzęcych. Jest wirusową chorobą zakaźną centralnego układu nerwowego, na którą wrażliwe są wszystkie gatunki ssaków, w tym ludzie. Wirus wścieklizny jest wrażliwy na wysoką temperaturę i światło słoneczne, ale jednocześnie jest wysoce odporny na niskie temperatury. Wirus wścieklizny przenosi się głównie poprzez kontakt śliny zakażonego zwierzęcia z uszkodzoną skórą lub błoną śluzową, do którego dochodzi najczęściej przez pogryzienie.

Co zrobić w przypadku ugryzienia człowieka przez dzikie lub domowe zwierzę?

- Ważne jest aby jak najszybciej dokładnie przemyć wodą i mydłem ranę lub powierzchnię narażoną na kontakt ze zwierzęciem i skontaktować się z lekarzem. Każde ugryzienie człowieka przez dzikie zwierzę lub wzbudzające podejrzenie, pogryzienie przez zwierzę domowe wymaga dokładnego sprawdzenia. Zdarzenie powinno zostać zgłoszone lekarzowi medycyny oraz powiatowemu lekarzowi weterynarii. Zwierzę, które pokąsało człowieka podlega obserwacji w kierunku wścieklizny. Obserwację prowadzą urzędowi lekarze weterynarii - mówi Estera Podgórska-Szpyt, zastępca Powiatowego Lekarza Weterynarii w Parczewie.

Objawy wścieklizny

Okres inkubacji choroby, czyli okres od momentu zakażenia do wystąpienia objawów klinicznych jest różny i zależy m.in. od ilości wprowadzonego do organizmu wirusa, jego zjadliwości, miejsca zranienia, rozległości ran. Przyjmuje się, że okres inkubacji u zwierząt trwa od kilku dni do ponad 7 lat, przy czym przeważnie wynosi: u małych zwierząt (pies, kot, owca, koza, świnia) - od kilku do 90 dni; u dużych zwierząt (bydło, koniowate) - od kilku do 180 dni.

Choroba może mieć postać cichą lub szałową, a jej objawy są różne i zależą od gatunku zwierzęcia. U psów występuje niepokój, nadmierna pobudliwość, włóczęgostwo, spożywanie niejadalnych przedmiotów, wzmożony popęd płciowy, agresja, ochrypłe szczekanie, ślinotok, opadanie żuchwy z wypadaniem języka, zez, niedowłady kończyn i inne porażenia.

U kotów odnotowuje się podobne objawy jak u psów, przy czym zwierzęta chowają się, uciekają, nieustannie miauczą, zachowują się agresywnie, a śmierć poprzedzona jest zwykle porażeniem kończyn.

W przypadku bydła obserwuje się niestrawność i obniżone łaknienie, wzdęcie, zaparcie lub biegunkę, drgawki poszczególnych grup mięśni, ślinotok, parcie na przeszkody, ciągłe ryczenie, objawy podobne do rui, nienaturalne położenie głowy lub ogona, chwiejność i porażenia kończyn tylnych;

Szczepienia zwierząt domowych

W Polsce obowiązkowemu ochronnemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie podlegają psy. Posiadacze psów są obowiązani zaszczepić psy przeciwko wściekliźnie w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez psa 3. miesiąca życia, czyli pierwsze szczepienie powinno odbyć się między 3. a 4. miesiącem życia psa. Następne szczepienia należy przeprowadzać nie rzadziej niż co rok.

- Mając na uwadze ostatnie przypadki wystąpienia choroby, Powiatowy Lekarz Weterynarii w Parczewie zachęca do szczepienia przeciwko wściekliźnie również kotów. Za poddanie zwierząt szczepieniu ochronnemu p/wściekliźnie odpowiada właściciel, a nie lekarz weterynarii. Szczepień przeciwko wściekliźnie dokonują lekarze weterynarii świadczący usługi weterynaryjne w ramach działalności zakładu leczniczego dla zwierząt. Po przeprowadzeniu szczepienia posiadaczowi wydają zaświadczenie - mówi Estera Podgórska-Szpyt.

Osoby, które uchylają się od obowiązku ochronnego szczepienia psów p/wściekliźnie, podlegają karze grzywny do 500zł.

Szczepienia ochronne lisów wolno żyjących

W Polsce rezerwuarem wirusa wścieklizny jest lis rudy. W związku z tym Inspekcja Weterynaryjna prowadzi szczepienia lisów wolno żyjących już od 1993r.

Szczepionka rozrzucana jest z samolotu oraz wykładana ręcznie przez pracowników Inspekcji Weterynaryjnej w Parczewie

. Działania te są poprzedzane akcją informacyjną. Należy pamiętać, że nie należy dotykać szczepionki. Dotknięcie szczepionki przez człowieka spowoduje, że nie zostanie ona podjęta przez lisa. Jeśli dojdzie do kontaktu człowieka z płynną zawartością szczepionki należy natychmiast przemyć skórę wodą i mydłem oraz niezwłocznie zgłosić do lekarza.

- Kontakt zwierząt domowych i zwierząt gospodarskich ze szczepionką można zgłosić do lekarza weterynarii. U zwierząt może spowodować zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego w wyniku niestrawnego materiału blistra. Zaleca się również aby w okresie akcji szczepienia lisów oraz przez 14 dni po jej zakończeniu w pobliżu terenów leśnych nie wypuszczać bez opieki psów i kotów, a w czasie spacerów psy prowadzić na smyczy i w kagańcu - informuje zastępca powiatowego lekarza weterynarii.

Dużą rolę w wykrywaniu występowania wścieklizny na danym obszarze ma nadzór bierny, czyli badanie znalezionych padłych zwierząt podatnych na zakażenie wirusem wścieklizny.

Informacje o znalezionych padłych zwierzętach podatnych na zakażenie wirusem wścieklizny należy zgłaszać do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Parczewie.

Paweł Kazanowski (1)